۱. مفاهیم پایه OOP

چهار مفهوم اصلی OOP عبارتند از:

• کلاس (Class): الگوی ایجاد اشیاء
• شیء (Object): نمونه‌ای از کلاس
• وراثت (Inheritance): امکان انتقال ویژگی‌ها از یک کلاس به کلاس دیگر
• چندریختی (Polymorphism): امکان استفاده یک متد به شکل‌های مختلف

این مفاهیم پایه ستون‌های یادگیری OOP هستند.

۲. تعریف کلاس و ایجاد شیء

در پایتون با کلمه کلیدی class کلاس‌ها ساخته می‌شوند:

class Car:
    def __init__(self, brand, model):
        self.brand = brand
        self.model = model

my_car = Car("BMW", "X5")
print(my_car.brand)

این مثال یک کلاس ساده Car ایجاد کرده و شیئی از آن می‌سازد.

نکته کلیدی

سازنده (__init__) به شما امکان می‌دهد مقادیر اولیه هر شیء را هنگام ساخت تعیین کنید.

۳. وراثت در پایتون

وراثت به کلاس‌ها اجازه می‌دهد ویژگی‌های کلاس والد را به ارث ببرند:

class Vehicle:
    def move(self):
        print("This vehicle is moving")

class Car(Vehicle):
    def honk(self):
        print("Beep beep!")

c = Car()
c.move()
c.honk()

کلاس Car از Vehicle ارث‌بری کرده و علاوه بر متد move، متد honk را هم دارد.

۴. چندریختی و متدهای بازنویسی

چندریختی یعنی متدها در کلاس‌های مختلف رفتار متفاوت داشته باشند:

class Animal:
    def sound(self):
        print("Some sound")

class Dog(Animal):
    def sound(self):
        print("Woof!")

class Cat(Animal):
    def sound(self):
        print("Meow!")

a = Dog()
b = Cat()
a.sound()
b.sound()

هر کلاس فرزند متد sound را بازنویسی کرده است.

توصیه مهم

از اصول OOP زمانی استفاده کنید که پروژه شما بزرگ و چندبخشی باشد. در پروژه‌های کوچک، سادگی مقدم است.

۵. کپسوله‌سازی و سطح دسترسی

کپسوله‌سازی یعنی مخفی‌سازی داده‌ها و محدود کردن دسترسی مستقیم:

class BankAccount:
    def __init__(self, balance):
        self.__balance = balance

    def deposit(self, amount):
        self.__balance += amount

    def get_balance(self):
        return self.__balance

ویژگی __balance خصوصی است و فقط از طریق متدها قابل دسترسی خواهد بود.

۶. مزایای یادگیری OOP در پایتون

• کدهای سازمان‌یافته و قابل‌فهم‌تر
• افزایش قابلیت استفاده مجدد از کد
• امکان مدیریت پروژه‌های بزرگ
• همخوانی با کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌های محبوب پایتون (مثل Django)

جمع‌بندی

برنامه‌نویسی شی‌گرا در پایتون ابزاری ضروری برای هر توسعه‌دهنده است. با یادگیری مفاهیم پایه مانند کلاس‌ها، وراثت، چندریختی و کپسوله‌سازی می‌توانید پروژه‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر را با اعتمادبه‌نفس بیشتری مدیریت کنید.
یادگیری OOP نه‌تنها کدنویسی شما را حرفه‌ای‌تر می‌کند، بلکه زمینه ورود به حوزه‌های پیشرفته‌تر مانند توسعه وب، تحلیل داده و هوش مصنوعی را فراهم می‌سازد.