۱. اجزای اصلی بهای تمام‌شده

برای محاسبه COGM باید سه بخش اصلی در نظر گرفته شود:

• مواد اولیه مستقیم: هزینه خرید و مصرف مواد خام.
• دستمزد مستقیم: حقوق و مزایای کارگران تولید.
• سربار تولید: هزینه‌های غیرمستقیم مانند اجاره کارگاه، استهلاک ابزار یا برق.

این اجزا در اکسل در قالب جداول جداگانه ثبت می‌شوند تا در نهایت به یک گزارش واحد ختم شوند.

۲. طراحی شیت مواد اولیه

در شیت اول اکسل، اطلاعات مواد اولیه ثبت می‌شود:

نام ماده   مقدار مصرف   قیمت واحد   هزینه کل
چوب        20 متر       150,000     3,000,000
رنگ        5 لیتر       200,000     1,000,000
یراق‌آلات  50 عدد       30,000      1,500,000

فرمول محاسبه هزینه کل هر ماده:
=B2*C2

نکته کلیدی

برای دقت بیشتر، ستون «انبار اول دوره» و «انبار پایان دوره» را نیز اضافه کنید تا مصرف واقعی محاسبه شود.

۳. ثبت دستمزد مستقیم

در شیت دوم، هزینه دستمزد کارگران ثبت می‌شود:

نام کارگر   ساعت کار   نرخ ساعتی   هزینه کل
احمد        160        200,000     32,000,000
زهرا        120        180,000     21,600,000

فرمول: =B2*C2

۴. محاسبه سربار تولید

سربار معمولاً شامل هزینه‌های ثابت و متغیر است.
نمونه جدول:

نوع هزینه        مبلغ
اجاره کارگاه     10,000,000
برق و آب         2,500,000
استهلاک ابزار    1,200,000

جمع کل سربار با فرمول =SUM(B2:B10) محاسبه می‌شود.

توصیه مهم

برای پروژه‌های کوچک بهتر است هزینه سربار را به ازای هر محصول محاسبه و تخصیص دهید.

۵. گزارش بهای تمام‌شده پروژه‌ای

در شیت نهایی، کل هزینه‌ها ادغام می‌شوند:

• مواد اولیه مصرف‌شده
• دستمزد مستقیم
• سربار تولید

فرمول کلی:
COGM = مواد اولیه مصرف‌شده + دستمزد مستقیم + سربار تولید

مواد اولیه      5,500,000
دستمزد          53,600,000
سربار           13,700,000
--------------------------
بهای تمام‌شده   72,800,000

۶. مزایای استفاده از اکسل

• سادگی و در دسترس بودن برای همه تولیدکنندگان
• امکان تغییر سریع مقادیر و مشاهده تأثیر آن بر سود
• قابلیت طراحی داشبوردهای گرافیکی برای گزارش‌گیری
• هزینه کمتر نسبت به نرم‌افزارهای حسابداری پیچیده

جمع‌بندی

بهای تمام‌شده کالای ساخته‌شده شاخص اصلی سنجش کارایی و سودآوری تولید است.
با طراحی فایل‌های منظم در اکسل، حتی تولیدکنندگان کوچک نیز می‌توانند به‌سادگی هزینه‌ها را محاسبه و کنترل کنند.
این روش کمک می‌کند تصمیم‌گیری دقیق‌تری در مورد قیمت‌گذاری، سود و توسعه کسب‌وکار داشته باشید.